دانشگاه به عنوان یک نهاد علمی و آموزشی می‌تواند نقش مهم و تاثیر گذاری در تولید علم و همچنین جهت دهی به افکار عمومی ایفا کند که این ایفای نقش در بلند مدت منوط به این است که دانشجویان به عنوان نخبگان فکری و سیاسی به وظایف و رسالت‌های خود در قبال جامعه متعهد و پایبند باشند.

 

در طول 34 سال اخیر دانشگاه‌ها به دلیل برخورداری از نیروهای جوان، متدین، انقلابی و خلاق، نقش مهمی در شکل گیری تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه و همچنین خنثی نمودن توطئه‌ها و دسیسه‌های نرم دشمنان داشته‌اند.

 

دانشجویان و درمجموع نهاد دانشگاه در زمینه‌های سیاسی نیز در صحنه‌های مختلف حضور چشم گیری داشته‌اند که این حضور در افکارعمومی تاثیرهای خاص خود را داشته است‌، اکنون با توجه به درپیش بودن یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)، منطقه اصفهان، میزگردی با عنوان نقش دانشجویان و دانشگاهیان در تحقق حماسه سیاسی برگزار کرد که دراین میزگرد "محمد حسین رامشت" رییس دانشگاه اصفهان، "محمد جواد ابطحی" نماینده سابق مردم خمینی شهر درمجلس و استاد حقوق دانشگاه و همچنین "حسین روحانی " مشاور سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه اصفهان هر کدام به بیان نظرات ودیدگاه‌های خود درخصوص نقش دانشگاه و نخبگان سیاسی در تحولات سیاسی و اجتماعی طی 34 سال اخیر پرداختند که در ادامه به آن اشاره می‌شود.

 

فلسفه انتخابات درکشور تدوین و تبیین نشده است

 

نماینده سابق مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی در خصوص نقش و عملکرد دانشجویان و سایر نخبگان سیاسی در 34 سال اخیر گفت: انتطار جامعه از نخبگان سیاسی و دانشجویان این است که به صورت جدی تر وارد مسائل سیاسی شوند چون به غیر از چند همایش و بیانیه‌ای که برخی اساتید می‌دهند چیزی از تلاش علمی و اثر گذار دانشگاهیان در افکار عمومی ندیده‌ایم، دلیل آن هم این است که دانشجویان فکر می‌کنند که باید از آن‌ها خواسته شود، یعنی به نوعی خودشان احساس تکلیف نمی‌کنند.

 

وی افزود: فلسفه انتخابات درکشور ما توسط آقایان تدوین و تبیین نشده است، البته فعالیت‌ها و کتاب‌هایی نوشته شده است اما نتواسته‌اند در افکار عمومی و توده مردم نفوذ کنند، ببینید همچنان انتظاراتی که مردم از نمایندگان مجلس دارند همان انتظاراتی است که از شوراهای شهر دارند، صدا و سیما به عنوان یک رسانه اثرگذار این را برای مردم تببین نکرده است. چالش‌های بین دولت و مجلس هنوز حل نشده است، زیرا هر کسی خودش را حق می‌داند.

 

وی ادامه داد: در نظام اسلامی ما تنها ولی فقیه اسلامی است، مجلس ما نهاد غربی و وام گرفته از نظام‌های غربی است بانک و بیمه نیز همین طور؛ یعنی هنوز نتوانسته‌ایم در این زمینه‌ها براساس اسلامی مدل سازی کنیم یا نکته دیگری که به طور مثال درهمین بحث بودجه باید به آن اشاره کرد این است که اساتید ما با این که صاحب نظر هستند، چقدر در این زمینه اظهار نظر می‌کنند، اگر کسی اظهار نظر کرد با بر چسب سیاسی به او دیگر نمی‌گذارند، حرف بزند.

 

 

رییس دانشگاه اصفهان نیز در این رابطه گفت: بعضی از انتخابات‌ها به قول شما حماسه ملی است در کارهای ملی اصلا ورود اقشار درست نیست، همه ما باید پرچم‌مان یکی باشد. شما وقتی که می‌خواهید کاری درسطح ملی انجام دهید می‌گویید ایرانی‌ها یا لرهستند یا کرد یا دانشجو، استاد و...، بنابراین انتظارنداشته باشید که درحماسه‌هایی که ملی است، اقشار بتوانند خود‌نمایی کنند، اقشار چگونه می‌توانند خودنمایی کنند؟ به طور مثال مگر چقدر استاد دانشگاه در کشور است، فرض کنید 50 هزار استاد حالا این 50 هزار در70 میلیون جمعیت چه کاری می‌توانند انجام دهند که باید گفت هیچ چیز! بنابراین باید انتظارهایتان را تغییر دهید.

 

وی افزود: موضوع دیگری که ما هنوز آن را نشناخته‌ایم، بحث سیاسی بودن و هویت سیاسی مردم ایران است ایرانی‌ها انسان‌های فوق العاده سیاسی هستند، 30 سال است که با همه سیاستمداران که ادعای سیاست دارند، بازی کرده‌اند، یعنی هر وقت که خواستند آن‌ها را طوری پایین کشیده‌اند که دیگر تا آخر عمر نتوانند بلند شوند و این ویژگی سیاسی مردم است که حرف هیچ کس را گوش نمی‌کنند به طور مثال شما یک جلسه‌ای برگزار می‌کنید که در آن 100هزار نفر هم شرکت می‌کنند و برای شما هم مرتب دست می‌زنند اما بیرون آن کاری را که خودشان بخواهند انجام می‌دهند.

 

رامشت ابراز عقیده کرد: به تعبیر دیگر گروه‌های مرجع هیچ تاثیری ندارند، برای اینکه خیلی‌ها درانتخابات تحقیق کردند، اما بعد چیز دیگری شد یا اینکه یک گروه، سازمان یا دسته‌ای که همه کاره هم بودند، دلشان می‌خواست که فلانی رییس جمهور شود، اما بعد از صندوق‌ها چیز دیگری بیرون آمد و این نشان می‌دهد که ملت ایران از اقشار تبعیت نمی‌کنند و مردم خودشان همه را می‌شناسند، همه چیز را بررسی می‌کنند که فلانی چند مرده حلاج است و با چه کسانی رفت و آمد دارد و به همین خاطر هم سر بزنگاه کار خودشان را انجام می‌دهند و این یک نوع هوشمندی است که ما کمتر در ملت‌های دیگر سراغ داریم و از همه جالب‌تر اینکه ملت ایران زیر بار آن چیزی که شما اسم آن را تحول می‌گذارید‌، نمی‌رود و فقط با سیستم خودش کار می‌کند.

 

وی تصریح کرد: ما نیازمند یک نوع بازنگری کلی برروی شناخت هویت سیاسی مردم ایران هستیم و بعد از این که این هویت را شناختیم‌، باید یک ساختار بر اساس این هویت طراحی کنیم.

 

باید تعریف جدیدی از نخبه ارایه بدهیم

 

همچنین مشاور سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه اصفهان نیز در مورد عملکرد نخبگان سیاسی طی 34 سال اخیر گفت: نخبگان سیاسی نقش مهمی در جهت دهی افکارعمومی دارند، اما این بستگی به شرایط خاص خود دارد و از طرفی اکنون درخصوص این که چه کسی نخبه است به تعریف جامع وکاملی دست پیدا نکرده‌ایم که بخواهیم براساس آن نقش نخبگان را مورد بررسی قراردهیم .

 

به گزارش ایسنا، حسین روحانی افزود: بعد از جنگ تحمیلی، جریان سیاسی‌ای در کشور نشو ونمو پیدا کرد که به نظر می‌رسد تفکر آن غربی است، منظور از غربی بودن هم به این معنا که نگاه این جریان به قدرت و سیاست یک نگاه پراگماتیستی و ابزارگرایانه است که دراین جریان قدرت هدف و زر، زور و تزویر از جمله روش‌های رسیدن به آن است.

 

روحانی تصریح کرد: رییس دولت سازندگی دریکی از خطبه‌های نماز جمعه از مانور تجمل سخن به میان آورد و در همان دوره طرحی با عنوان تعدیل اقتصادی با کپی برداری از بانک جهانی و صندوق بین الملی پول در کشور اجرا گردید که باعث به وجود آمدن شکاف بین فقیر و غنی شد، دولت سازندگی به این مسئله دامن زد و به تبع آن تحولاتی درعرصه‌های اقتصاد، سیاست و فرهنگ به وجود آمد که باعث شد بدنه مدیران اجرایی کشور دچار منطق تکنوکراتیزم شود.

 

این دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه حتی نظام آموزشی ما دراین دوران دچار همین منطق پراگماتیستی شد، گفت: به طور مثال مبنای ارتقای اساتید تنها مقالات ISA و این که فلان استاد چند کتاب یا مقاله دارند، قرارمی‌گیرد، اما می‌بینیم که ارزش‌ها و مضامین اسلامی که انقلاب به دنبال آن‌ها بوده است به دست فراموشی سپرده می‌شود و منطق ابزارگرایانه و نتیجه گرایانه به هر قیمتی به صورت علنی در مراکز فرهنگی کشور تبلیغ می‌شود و حتی در دوران اصلاحات این منطق نمود عینی و جلوه عریان به خود می‌گیرد و این باعث کم رنگ شدن نقش نخبگان درعرصه‌های سیاسی و فرهنگی کشور می‌شود.

 

وی با اشاره به اینکه این گفتمان در سوم تیر دچار یک شکست بنیادین درعرصه سیاسی می‌شود و مردم دست ردی به سینه آن‌ها می‌زنند که آن‌ها را بهت زده می‌کند، گفت: دوباره باید تعریف جدیدی از نخبه و نقش آن درعرصه سیاسی کشور ارایه دهیم که از تعابیر و تعاریفی که انقلاب به دنبال آن بود، برخوردار باشد‌.

 

در ادامه ابطحی درخصوص وضعیت دانشگاه‌ها بعد ازانتخابات 88 گفت: برخی چون به اهداف خود نرسیده‌ و سرخورده یا به تعبیری قافیه را باخته‌اند، به دنبال فضا سازی هستند که فضای دانشگاه‌ها امنیتی است‌، اما این گونه نیست، زیرا اکنون تریبون‌ها و مناظره‌های دانشجویی متعددی در دانشگاها برگزار می‌شود که دانشجویان از آن استقبال می‌کنند.

 

ذائقه دانشجویان تغییر کرده است

 

رییس دانشگاه اصفهان هم در ادامه این بحث گفت: دانشگاه‌ها یک تحولی داشته‌اند که این تحول موجب شده که ذائقه دانشجویی عوض شودف مثلا شما همین دانشگاه اصفهان را درنظر بگیرید که درسال 84 اگر 12 هزارنفر دانشجو داشتیم حدود 9 هزار نفر آن‌ها دانشجوی لیسانس بود، اما اکنون که بیش از 13 هزار دانشجو داریم، 80 درصد آن‌ها دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری هستند و این یعنی ذائقه دانشجویان عوض شده است.

 

رامشت افزود: دغدغه‌های دانشجویان تغییر پیدا کرده و دانشجوی ما یک هدف و اعتباری برای خودش تعریف کرده و به دنبال آن است که برود در حوزه خودش، دانش تولید کند چون که خودش را به یک تمدنی متعهد می‌داند که اگر می‌خواهد این تمدن و ایران پایدار بماند، باید استعدادش شکوفا شود.

 

وی بیان کرد: دانشجوی ما به جای اینکه شوق وذوقش را صرف این حرف و حدیث‌ها بکند، این شوق را در آموزشگاه‌ها وکارگاه‌ها به کار می‌گیرد که اکنون نتایج آن را می‌بینیم، ماهواره، موشک و... برگرفته ازاین شوق است.

 

رییس دانشگاه اصفهان بیان‌کرد: اکنون ما می‌توانیم بگوییم که در این فرایندهایی که اتفاق افتاده است، دانشجویان در یک سطح عالی تری قرار گرفته‌اند، ذائقه فکری آن‌ها تغییر پیدا کرده و محبوبیت‌ آن‌ها آن چیزی که شما فکر می‌کنید نیست، بلکه بسیار فهمیده‌تر و عاقلانه‌تر و اهداف بسیار بالاتری دارند.

 

این که می‌گویند فضای دانشگاه‌ها امنیتی است، گزافه گویی بیش نیست

 

مشاور سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه اصفهان درخصوص وضعیت دانشگاه‌ها بعد ازانتخابات سال 88 گفت: این که برخی ازدوستان اصلاح طلب مدام در رسانه‌های بی شمار خود نظام را متهم می‌کنند که فضای دانشگاه‌ها بعد ازسال 88 امنیتی است، گزافه گویی بیش نیست.

 

وی افزود: سخن گزافی نیست اگر بگوییم اتفاقا در طول هشت سال حاکمیت دولت نهم و دهم فضای دانشگاه‌ها نه تنها سبقه وسیاق امنیتی نداشته، بلکه به لحاظ علمی، فرهنگی و سیاسی از جایگاه فاخر و قابل قبولی نیز برخوردار بوده است.

 

 

روحانی تصریح‌کرد: من معتقدم که باید درعرصه فرهنگ قائل به یک نوع دروازه‌بانی انتقادی فرهنگ و خبر باشیم، اما این مسئله در دولت دهم کم رنگ شد و حتی می‌بینیم که سیاست‌های فرهنگی دولت دهم در امتداد سیاست‌های دولت اصلاحات است که این یک نقطه ضعف بزرگ محسوب می‌شود.

 

وی افزود: درزمینه فعالیت علمی دانشگاه‌ها با نظر دکتر رامشت موافق هستم که امروز دغدغه و اولویت‌های دانشگاه‌ها تغییر پیداکرده است که حتی برخی مواقع سیاسی بودن را در رشد علمی و فرهنگی می‌دانند، یعنی سیاسی بودن به معنا هیاهو و جنجال سیاسی نیست، بلکه اگر نیک بنگریم و به فحوا و محتوای فعالیت‌های علمی و فرهنگی که دانشجویان انجام می‌دهند، توجه کنیم، به وضوح به این مسله پی خواهیم برد که این عین سیاسی بودن است.

 

دانشجویان باید در عرصه سیاسی فعال باشند

 

نماینده سابق خمینی‌شهر در مجلس همچنین در خصوص این که جامعه چه انتظاراتی از دانشگاهیان دارد، گفت: انتظار به حق مقام معظم رهبری و مردم از دانشجویان این است که درعرصه‌های سیاسی فعال باشند، البته منظور از سیاست به معنای پلوتیک غرب نیست، زیرا این درغرب تعریف خاص خودش را دارد، بلکه منظور سیاست در اسلام است و منظورمان هم این است که مردم هدایت شوند به دین و از ارزش‌های دینی آن‌ها حفظ و حراست شود.

 

ابطحی افزود: بنابراین دانشگاه به عنوان مرکز تفکر و اندیشه باید به این سمت و سو پیش برود، اما این که چرا فاصله بین دانشگاه و مردم ایجاد می‌شود، به این دلیل است که همخوانی بین اهداف این گروه (برخی دانشگاهیان) با مردم نیست، مردم قیام کردند که دین را به دست بیاورند، اما برخی آقایان به دنبال حذف دین هستند. عده‌ای حکومت دینی را دینی می‌بینند و معتقدند که سیاست مداران مسلمان باید روی کار بیایند مثل ملی مذهبی‌ها و نهضت آزادی‌ها و عده‌ای هم دنبال اسلامی کردن سیاست به همان معنای "سیاست ما عین دیانت ما " هستند‌.

 

این نماینده سابق مجلس بیان کرد: جوهر عدالت خواهی که در بدنه دانشجویان است، آرمانی می‌باشد که مردم همواره به دنبال آن بوده و خواهند بود و هیچ اشکالی هم ندارد دانشجویان ما دراین مسیر حرکت کنند و به مردم روشنگری دهند، اما درهمین بحث عدالت که از آن فاصله گرفته‌ایم دانشجویان باید برای مردم تفهیم کنند که تفاوت و رعایت تفاوت لازمه عدالت است، نه اینکه تساوی به معنای تشابه، این نه عدالت بلکه ظلم است.

 

وی افزود: اکنون دانشجویان باید در این مسیر گام بردارند و این درحالی است که امروز در هر خانه‌ای دانشجو و تحصیل کرده وجود دارد و از طرفی دسترسی به تحصیلات عالیه نیز بسیار آسان است.

 

وظیفه دانشجویان تولید دانش است

 

رییس دانشگاه اصفهان نیز درخصوص این که جامعه چه انتظاراتی می‌تواند از دانشگاه داشته باشد، گفت: من یک سوال از شما دارم وآن هم این است که شما دانشگاه بریستون و هاروارد را به عنوان دانشگاه‌های برتر جهان قبول دارید؟ ببینید، درانتخابات آمریکا کدام یک ازدانشجویان و اساتید این دانشگاه‌ها بیانیه دادند و از این قبیل کارها کردند، اما سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی آمریکا را همین هاروارد و بریستون تعیین می‌کنند.

 

رامشت افزود: وظیفه دانشگاه این نیست که بیایند در خیابان مردم را جمع کنند، وظیفه دانشجویان ما این است که اصول و مبانی سیاست و اقتصاد را تولید کنند، نه این که گفتمان سازی کنند بلکه عمیق‌تر بروند، کارکنند و بنویسند و ارائه دهند.

 

وی گفت: "هنری کیسینجر" استاد دانشگاه‌های آمریکا تئوری‌های راجع به خاورمیانه وهمگرایی را می‌نویسد وآن را به سیاست مداران برای اجرا می‌دهد. نمی‌آیند پرچم به دست بگیرند و در سیاست به این روش شرکت کنند، آن‌ها وظیفه شان این است که مبانی سیاست و اقتصاد را تبیین کنند و بر سر این مباحث به بحث می‌نشینند که اگر این کار را انجام دادیم عدالت برقرار می‌شود یا نه؟ یا اصلا عدالت یعنی چه؟ و کار هم ندارند که به طور مثال حسن رییس‌جمهور شود یا حسین.

 

وی افزود: وظیفه دانشگاه تولید دانش درحوزه سیاست واقتصاد است‌، من از شما سوال می‌کنم که چه چیزی در حوزه سیاست تولید می‌کنیم ؟ باید به سمت تولید دانش پیش برویم. درواقع انتظار مردم ازدانشگاه‌ها این نیست که بیایند تظاهرات کنند و نسبت به یک شخص ابراز احساسات کنند‌ یا شخص دیگری را تخریب کنند. انتظار مردم از دانشجویان این است که می‌گویند چون ما به شما ‌در طول سال از بودجه میلیاردها پول می‌دهیم، باید بروید دانش تولید کنید.

 

رامشت درخصوص تاثیر ونقش کرسی‌های آزاد اندیشی و نظریه پردازی در دانشگاه‌ها نیز گفت: جوانان وقتی که به دانشگاه می‌آیند باید راه ورسم زندگی را یاد بگیرند‌، این کرسی‌ها قبل از ینکه مردم از آن اطلاع داشته باشند‌، کارآموزی است، برای اینکه دانشجو چطور حرف بزند، نقد کند و منطق گفتاری او باید چگونه باشد و از طرفی همه این‌ها براساس یک دستور العمل است، یعنی اینکه شما نمی‌توانید بگویید می‌خواهم نظریه پردازی کنم بعد هم بیایید هر حرفی را که خواستید بزنید.

 

وی بیان کرد: نباید تصور کرد که مردم اصفهان همه گوش تیز کرده‌اند که ببینند و بشنوند که دانشجویان در این کرسی‌های آزاد اندیشی چه می‌گویند، نه این طور نیست، مردم دنبال کار و زندگی خودشان هستند. دانشجویان دراین کرسی‌ها دارند این اصول را تمرین می‌کنند، در واقع کارگاه آموزشی است که در آن راه و رسم صحبت کردن را یاد می‌گیرند. بیش از 50 کرسی آزاد اندیشی و380 همایش و جشنواره در موضوع انتخابات در دانشگاه اصفهان برگزارکرده‌ایم اما همه این‌ها را فقط و فقط برای خودمان برگزارکرده‌ایم که دانشجویان یاد بگیرند و این که این‌ها برای اقناع روح دانشجویان برگزار می‌شود.

 

رامشت افزود: این کرسی‌ها نتایجی هم داشته که یکی از نتایج آن‌ها این است که شما رفتار دانشجویان را در15 سال پیش با امروز مقایسه کنید می‌بینید که اکنون دررفتار وگفتار و طرح دیدگاه‌های آنها با 15 سال پیش قابل مقایسه نیست وبه طور کل تعییر پیدا کرده است.